Buitengewoon secundair onderwijs - Opleidingsvorm 3 - Algemene en sociale vorming - Sociaal- emotionele educatie - Ontwikkelingsdoelen

Ga terug naar: overzicht opleidingsvorm 3

8. Sociaal-emotionele educatie

8.1 Dynamisch-affectieve ontwikkeling

8.1.1 Zelfwaardering

De leerling houdt rekening met zijn mogelijkheden, beperkingen en overtuigingen.
De leerling gaat om met gevoelens van onmacht en toont in concrete situaties voldoende zelfvertrouwen, gebaseerd op kennis van het eigen kunnen.
De leerling beschouwt een net haalbare taak als een uitdaging, legt zich niet neer bij iets wat niet lukt, maar probeert dat stap voor stap te veranderen.
De leerling ontwikkelt eigen voorkeuren en interesses en laat zich niet steeds beïnvloeden door deze van anderen.
De leerling ziet in dat je als mens voortdurend verandert en kiest werkpunten om zijn zelfontplooiing te bevorderen.
De leerling beschouwt iets nieuws als een kans om bij te leren en durft omgaan met nieuwe en complexe of moeilijke taken.
De leerling ziet het verband tussen zijn zelfbeeld en zijn resultaten.

8.1.2 Motivatie en attributie

De leerling zoekt zelf de zin van een opdracht.
De leerling neemt verantwoordelijkheid op voor zijn gedrag.
De leerling werkt zelfstandig en vraagt slechts hulp als hij niet verder kan.
De leerling is intrinsiek gemotiveerd, leergierig en leerbereid.
De leerling reageert adequaat op mislukkingen en successen.
De leerling legt een verband tussen zijn mislukken en zijn inspanning en zoekt hoe hij in de toekomst zijn inspanning kan verbeteren.
De leerling staat open om van anderen te leren.
De leerling herkent zijn faalangst in taaksituaties en weet hoe er mee om te gaan.
De leerling is bereid engagementen aan te gaan op het vlak van beroepskeuze, relaties, levensovertuiging en politieke opvattingen.

8.1.3 Zelfcontrole

De leerling herkent situaties als bedreigend omdat ze hinderlijke of moeilijk controleerbare gevoelens oproepen.
De leerling herkent bij zichzelf lichamelijke signalen van sterk opkomende emoties.
Bij hinderlijke emoties in bedreigende situaties gebruikt de leerling passend hanteringsgedrag.
De leerling uit zijn gevoelens op een voor hemzelf en zijn omgeving aanvaardbare wijze.

8.2 Sociale cognitie

8.2.1 Kennis van gevoelens, gedachten, wensen, intenties van zichzelf en de ander en perspectiefneming

De leerling herkent bepaalde behoeften, verlangens, gedachten en bedoelingen.
De leerling kan in een niet-conflictgeladen situatie eigen indrukken, gevoelens, verlangens, gedachten en waarderingen uitdrukken.
De leerling differentieert verschillende emoties en uitingen van emoties.
De leerling legt het verband tussen situaties - lichamelijke belevingen – gevoelens - erbij horende gedachten - aansluitend gedrag.
De leerling houdt er rekening mee dat eenzelfde situatie verschillende gevoelens kan oproepen, zowel bij verschillende personen als bij eenzelfde persoon op verschillende tijdstippen.
De leerling verplaatst zich in de gevoelens, gedachten of bedoelingen van een ander.
De leerling geeft aan welke de gevolgen kunnen zijn van verschillen of gelijkenissen in gevoelens, gedachten of intenties.
De leerling houdt rekening met de gedachten, wensen of gevoelens van een ander.
De leerling houdt er rekening mee dat eigenschappen en vaardigheden van een ander kunnen veranderen, dat zijn indruk van de ander kan veranderen, of dat iemand zich anders kan voordoen dan hij is.

8.2.2 Sociale probleemoplossing

De leerling kan een sociaal probleem identificeren, omschrijven en aangeven wat de betrokken personen wensen te bereiken.
De leerling zoekt bij een concreet sociaal probleem naar mogelijke oorzaken, genereert oplossingen, weegt voor- en nadelen af en evalueert de oplossing tijdens en na de uitvoering.
De leerling bedenkt een stappenplan, om een niet direct bereikbaar doel in het sociale domein te realiseren, rekening houdend met de volgorde van de stappen, met mogelijke hindernissen en met het belang van een goede timing.
De leerling houdt rekening met onderliggende en niet voor de hand liggende motieven van gedragingen van anderen.
De leerling is bereid oplossingen te bedenken om interpersoonlijke problemen of conflicten te voorkomen.

8.3 Sociale vaardigheden en competentie

8.3.1 Relatievormen

De leerling komt uit voor zijn mening en eist respect op voor zijn lichamelijke ontwikkeling en seksuele geaardheid.
De leerling respecteert en waardeert de eigenheid van anderen.
De leerling stelt zich dienstvaardig op en helpt anderen bij opdrachten en activiteiten.
De leerling gaat zorgzaam om met anderen, met andermans of gemeenschappelijk bezit.
De leerling stelt zich op een assertieve en beleefde wijze op.
De leerling draagt verantwoordelijkheid bij een groepstaak, werkt onder leiding en geeft zelf leiding.
De leerling formuleert op gepaste wijze positieve en negatieve kritiek.
De leerling stelt zich discreet op in een gezelschap en ten aanzien van vertrouwelijke informatie.
De leerling geeft ongelijk of onmacht toe, beluistert kritiek en leert eruit.
De leerling oefent zich in relatievormen die hij minder goed beheerst.
De leerling houdt rekening met gewenste en ongewenste effecten in een interactie.
De leerling duidt zijn emoties, uit deze gepast en herkent en duidt andermans emoties.
De leerling kiest bewust relatievormen, rekening houdend met contextelementen zoals de situatie en de partners.

8.3.2 Communicatieve vlotheid en duidelijkheid verwerven

De leerling kan op gepaste wijze met iemand contact leggen.
De leerling luistert actief naar de boodschap van een ander en geeft feedback.
De leerling verduidelijkt waarom hij kiest voor een bepaald gedrag en geeft anderen de kans om te reageren.
De leerling is assertief en komt op voor de rol die hij opneemt in een groepsopdracht.
De leerling herkent de functie en het belang van goede communicatie en oefent zich in elementen van het communicatieve proces die hij minder goed beheerst.
De leerling is bereid om de inbreng van de gesprekspartner ernstig te nemen.
De leerling toetst zijn interpretatie aan die van de ander en stemt ze zo nodig af op die van de ander.
De leerling gaat om met vooroordelen, intimidatie en manipulatie.

8.3.3 Zorg dragen voor relaties

De leerling herkent het belang van afspraken, regels, gelijkwaardigheid en het maken van keuzes binnen een relatie.
De leerling maakt afspraken en verdeelt taken in overleg.
De leerling gaat bewust en bedachtzaam om met gevoelens.
De leerling accepteert verschillen en hecht belang aan respect en zorgzaamheid binnen een relatie.
De leerling stelt zich weerbaar op en behoudt zijn persoonlijke autonomie.
De leerling weegt het belang af van een relatie tegenover andere relaties en bepaalt zijn prioriteiten.
De leerling gaat adequaat om met vormen van afscheid nemen.

8.3.4 Constructief participeren aan werking van sociale groepen

De leerling past omgangsvormen, leefregels en afspraken toe die van belang zijn voor het samenleven in een groep.
De leerling beschikt over volgende samenwerkingsattitudes: stiptheid, orde, nauwkeurigheid, initiatief nemen, zelfstandigheid, doorzettingsvermogen, eerlijkheid.
De leerling legt contacten met anderen binnen de groep en staat open voor contact met anderen buiten de groep.
De leerling kan in een groepsdiscussie zijn mening handhaven en bijsturen.
De leerling werkt thuis, op school, op stage en bij vrijetijdsbesteding mee aan een goede verstandhouding.
De leerling respecteert de leef- en omgangsgewoonten binnen verschillende gezinnen en culturen.
De adolescent ziet het belang in van sociale regels binnen een samenwerkingsverband en past ze toe in loyaliteit, solidariteit en discretie.
De leerling zoekt in overleg naar een manier van probleemoplossing.
De leerling werkt mee aan het proces van besluitvorming en aan de evaluatie van de samenwerking.
De leerling helpt mee aan het nadenken over en het realiseren van groepsoverleg, taakverdeling, bemiddeling en teamwerk.
De leerling herkent het belang van het behoren tot formele en informele sociale netwerken en gebruikt de voordelen ervan.
De leerling kan omgaan met hiërarchie, macht en regelgeving.
De leerling engageert zich om verantwoordelijkheid op te nemen.
De leerling behartigt bij conflicten zijn eigen belangen, zonder hierbij de belangen, motieven en emoties van anderen uit het oog te verliezen.
De leerling is bij conflicten bereid naar anderen te luisteren, hun de kans te geven zich uit te drukken, hen te respecteren, hun emotionele grenzen te respecteren en te overleggen.

naar boven

Laatst gewijzigd op: 21/08/2018